پژوهشگران بررسی كردند
تاثیر فناوری های روز بر زندگی متولدان دهه های ۸۰ و ۹۰
دانلود فایل: پژوهشگران ایرانی در تحقیقی انواع قدرت های برآمده از فناوری های جدید برای نوجوانان در محیط خانواده را بررسی و دسته بندی كرده اند.
به گزارش دانلود فایل به نقل از ایسنا، در بین تغییرات فرهنگی جدید در نهاد خانواده ایرانی، می توان به مسئله «خانگی شدن فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی جدید» اشاره نمود. این فناوری ها مناسبات كنش اعضای خانواده را متأثر كرده و چشم انداز نوینی از مطالعه مسائل نهاد خانواده را فراهم آورده است. با عنایت به اقتضای پذیراتر و گشوده تر بودن نسل های جدید در مواجهه با تغییرات اجتماعی و فرهنگی، به نظر می آید كه نوجوانان متولد اواخر دهه ۷۰ و به صورت ویژه نوجوانان دهه ۸۰ در ایران، نوعی از زندگی روزانه با فناوری ها را تجربه می كنند كه به تبع آن، جنبه های دیگری از زندگی خانوادگی شان را تحت تأثیر قرار می دهد.
این ها، گفته های محققانی است كه اعتقاد دارند مهارت و توانایی فناورانه فرزندان و والدین، به صورت بالقوه، سهمشان را در كنشگری خانوادگی تغییر می دهد. پس، شكلی از شبكه «قدرت-وابستگی» در مناسبات والد فرزندی به وجود می آید كه تصورات و انتظارات از نقش ها را هم متفاوت می سازد. تبدیل شدن این وسایل هوشمند و اینترنت محور، به لوازم شخصی هم مسئله ای است كه نظارت و كنترل والدین را پیچیده تر و حساس تر می كند. همچنین، نیاز تلقی شدن آن فناوری ها، سبب شكل گیری خواسته های جدیدی در فرزندان از والدینشان می گردد. بنابراین، استراتژی های رفتاری و مكانیزم های مواجهه ای متمایزی هم در هر یك از طرفین آشكار خواهد شد.
در این رابطه، پژوهشگران كشورمان درصدد برآمده اند تا به این سؤال پاسخ دهند كه بر مبنای تجربه و باورهای نوجوانان، انواع قدرت های برآمده از فناوری های جدید برای نوجوانان در محیط خانواده كدام اند و چگونه می توان آن ها را طبقه بندی كرد؟
مجریان این پژوهش كه محققانی از دانشگاه تهران بوده اند، تحلیل واقعیت این مطالعه را با انجام پژوهشی میدانی در شهر تهران و به صورت خاص در مناطق ۳، ۶ و ۱۱ انجام داده اند. محققان فوق همچنین، با عنایت به استراتژی نمونه گیری نظری و هدفمند، با ۱۰۰ نفر از نوجوانان ۱۱ تا ۱۷ ساله، مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام داده اند.
نتایج این تحقیق نشان داده است كه خانگی شدن فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی در خانواده، هم متأثر از تغییرات كلان در بافت اجتماعی و هم برآمده از تصمیم خانواده بوده است. فرزندان نوجوان تلاش می كنند تا نوعی تحرك اجتماعی محدود در سطح خانواده، دوستان و خویشاوندان برای خود فراهم نمایند. موقعیت اجتماعی و منزلتِ كوتاه بُرد فرزندان در خانواده به آن ها این امتیاز را می دهد تا برخی محدودیت ها را جبران كنند.
دكتر سهیلا صادقی فسایی، دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران و همكارش در این رابطه می گویند: «گسترش و رواج فناوری های جدید میان نوجوانان به یك پدیده هویتی برای آن ها تبدیل می گردد. این وسایل عمدتاً جنبه سرگرمی برای آن ها به همراه می آورد و در مواردی هم تقویت سواد و مهارت فناورانه حائز اولویت می گردد. فناوری هم تبعاتی در روابط اجتماعی و زندگی شخصی به وجود می آورد و هم می تواند به منزله یك منبع، سبب ساخت دادن به روابط اجتماعی و خانوادگی شود. همچنین، فناوری های جدید امكان دارد ابزاری برای بازتاب و انعكاس اغراض و نیات كنش نوجوانان باشند. بعنوان مثال، شبكه های اجتماعی می توانند نوجوانان خودپسند را از مسئولیت پذیران متمایز كنند. پس، فناوری بعنوان محركی برای برون افكنی برخی مقاصد عمل می كند؛ درعین حال، انگیزه كنش هم به حساب می آید».
این محققان می افزایند: «نگاهی به سنخ شناسی قدرت های فرزندان نشان داده است كه آورده فناوری ها بیش از تبعات است. مجموعه ای از شرایط امكان دارد فرزند نوجوان را به شخصیتی اقتدارطلب مبدل سازد. كاركرد پنهان فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی برای آن ها، كسب اعتبار اجتماعی است. امتیازاتی مانند بازاجتماعی شدن با استفاده از برخی بازی ها هم یك امتیاز است. مرز میان دو جنس، خاستگاه طبقاتی فرد و پایگاه اجتماعی والدین به صورت قابل ملاحظه ای رنگ می بازند. البته به موازات افزایش سن نوجوانان، قدرت ابعاد گسترده تری می یابد، اما از اهمیت برتری جویانه قدرت و سواد فناورانه فرد در برابر اقتدار نهادی والدین كم می شود. به عبارت دیگر، نوجوانان دارای سن و سال كمتر قدرت محول از فناوری را عاملی قوی تر برای تمایزگذاری خود با والدینشان به حساب می آورند».
اساساً، فناوری به خودروشنگری منتج می گردد و خیلی از حصرهای اجتماعی ذهنی را در هم می شكند و قدرت محول از فناوری ها، توانمندسازی را در اختیار فرد قرار می دهد.
به اعتقاد صادقی فسایی و همكارش: «فرزندان نوجوان مجموعه ای از قدرت های وابسته، مشروط، موقت، بالقوه، غیرمشروع، لحظه ای، نمایشی و كوتاه بُردی را دارند كه همواره به سه عامل وابسته هستند:
- درك فرزند از جایگاه فرزندی در خانواده و در قبال والدین خود كه حاوی محذورات یا تحفّظات اخلاقی و چشم پوشی از برخی مقدورات است؛
- چگونگی و میزان عملی شدن اقتدار والدین (به عنوان قدرت مشروع) در خانه كه نظارت و محدودیت والدین را به همراه دارد؛
- نوع فناوری های جدید، سطح مهارت و آگاهی فناورانه فرزند و میزان استفاده از آن ها كه به مسئله غلبه فناوری بر فرد (دگركنترلی) یا فرد بر فناوری (خودكنترلی) هم مرتبط است».
یافته های این تحقیق، نشان از آن دارد كه نوجوانان به واسطه فناوری های جدید، به سطوحی از قدرت و نفوذ دست می یابند كه می توان با آگاهی بیشتر، به مدیریت موفق آن پرداخت. ضمناً، این مسئله اجتماعی می تواند برای پژوهش های جامعه شناسی و مددكاری اجتماعی چشم اندازهای مطالعاتی جدیدی را به همراه داشته باشد.
این یافته ها در قالب مقاله ای علمی پژوهشی در فصل نامه «پژوهشنامه مددكاری اجتماعی» وابسته به دانشگاه علامه طباطبایی تهران به چاپ رسیده اند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب