افت بازدید سایت ها در سایه چت های هوشمند عصر کلیک و سئو پایان می یابد
دانلود فایل: مرورگرها و موتورهای جستجوی مجهز به هوش مصنوعی که پاسخ را مستقیماً در صفحه نتایج تولید می کنند، در عمل الگوی سنتی هدایت کاربر از جستجو به کلیک و سپس مرور وب سایت ها را مختل کرده اند.
به گزارش دانلود فایل به نقل از مهر؛ تحول اخیر در شیوه جست وجوی اطلاعات در اینترنت، نه یک تغییر تدریجی بلکه نوعی دگرگونی ساختاری است. ظهور مرورگرها و موتورهای جستجوی مجهز به هوش مصنوعی که پاسخ را مستقیماً در صفحه نتایج تولید می کنند، در عمل الگوی سنتی هدایت کاربر از «جست وجو» به «کلیک» و سپس «مرور وبسایت ها» را مختل کرده اند. این پدیده که به عنوان اقتصاد پسا-کلیک و جست وجوی بدون کلیک (Zero-Click Search) شناخته می شود، درحال تضعیف موقعیت اقتصادی و ترافیکی وبسایت های مرجع، رسانه ها، ناشران دیجیتال و حتی پلت فرم هایی مانند ویکی پدیا و ناشران سنتی اخبار است. داده های جدید نشان داده است که با گسترش قابلیت هایی چون «AI Overviews» گوگل و مرورگرهای هوشمند شرکت هایی نظیر پرپلکسیتی و اوپن ای آی، رفتار کاربران بسمت دریافت پاسخ مستقیم متمایل شده و تمایل به کلیک روی نتایج سنتی بشکل معناداری کم شده است. برمبنای برآوردهای صورت گرفته، این کاهش، دستاوردهای سنگینی برای مدل درآمدی وبسایت های خبری، آموزش الکترونیک، تجارت الکترونیک و تولید پویای دانش در وب دارد. این گزارش با تاکید بر داده های مستند از گزارش های مرکز تحقیقات پیو، «GrowthSRC Media» و «Similarweb» و اعلامیه های رسمی رسانه ها، روند افول ترافیک وب در دوران جست وجوی هوش مصنوعی را بررسی و دستاوردهای اقتصادی و سیاستی آنرا تحلیل می کند.
افت معنادار نرخ کلیک (CTR) در نتایج جست وجو
برمبنای تحلیل شرکت تبلیغاتی مبتنی بر سئو «GrowthSRC Media» که بیشتر از ۲۰۰ هزار کلمه کلیدی در مجموعه ای گسترده از صنایع شامل تجارت الکترونیک، خدمات سازمانی، آموزش آنلاین و خدمات نرم افزاری را مورد بررسی قرار داده، روندی مشخص و پایدار در پایین آوردن نرخ کلیک بر روی نتایج ارگانیک موتور جست وجو قابل مشاهده می باشد. نتایج این مطالعه نشان داده است که رتبه اول جست وجوی گوگل که در گذشته بطور متوسط نزدیک به ۲۸ درصد از کلیک های کاربران را جذب می کرد، حال تنها حدود ۱۹ درصد از این حجم را به خود اختصاص می دهد؛ این مورد به مفهوم افت ۳۲ درصدی نرخ کلیک برای جایگاهی است که به شکل سنتی مهم ترین و قابل اعتمادترین نقطه در صفحه نتایج به شمار می رفته است. این روند در رتبه دوم حتی شدیدتر بوده است؛ جایی که نرخ کلیک از حدود ۲۰.۸ درصد به ۱۲.۶ درصد کم شده که در عمل کاهش ۳۹ درصدی را نشان داده است. به زعم خیلی از کارشناسان، این تغییرات فقط یک نوسان مقطعی یا اثر یک بروزرسانی محدود نیست، بلکه به شکل مستقیم با گسترش قابلیت «AI Overviews» در گوگل مرتبط است؛ قابلیتی که پاسخ را قبل از نمایش لینک ها به کاربر ارایه و احتیاج به کلیک را می کاهد. از طرف دیگر، میزان نمایش این توانایی در نتایج جست وجو نیز به وضوح افزایش پیدا کرده است. در حالیکه در میانه سال ۲۰۲۴ نمایش «AI Overviews» تنها به حدود ۱۰ هزار کلمه کلیدی محدود بود، این رقم در سال ۲۰۲۵ به بیشتر از ۱۷۲ هزار کلمه کلیدی رسیده است. این رشد پرشتاب نشان داده است الگوی جست وجو درحال حرکت از «کلیک روی لینک ها» به طرف «دریافت پاسخ در همان صفحه» است.
الگوی رفتاری جدید کاربران: کاهش کلیک و بازدید سایت
طبق یافته های افکارسنجی اخیر مرکز تحقیقات پیو در ماه جولای امسال، وجود خلاصه های هوش مصنوعی در صفحه نتایج جست وجو تأثیر قابل توجهی بر رفتار کاربران داشته است. بر همین اساس، هنگامی که کاربر با صفحه ای مواجه می شود که در آن یک خلاصه هوشمند در بالای نتایج قرار گرفته، بخش عمده ای از نیاز اطلاعاتی وی در همان نقطه برآورده می شود. به همین دلیل، میزان کلیک کردن کاربران بر روی لینک های سنتی نتایج جست وجو بشکل قابل ملاحظه ای کاسته می شود. همین طور در این مطالعه مشاهده شد که تنها در حدود ۸ درصد از مواقع، کاربر بعد از مشاهده خلاصه هوش مصنوعی روی یکی از نتایج کلیک می کند؛ در حالیکه در صفحات فاقد خلاصه هوشی، این رقم تقریبا دو برابر و نزدیک به ۱۵ رصد است. افزون بر این، در بیشتر از یک چهارم موارد، کاربر بعد از مشاهده خلاصه هوشی، پروسه جست وجو را متوقف کرده و بدون هیچ کلیکی صفحه را ترک می کند. به بیان دیگر، کاربر در خیلی از موارد پاسخ خودرا مستقیماً از خلاصه هوش مصنوعی دریافت کرده و دیگر احتیاجی به مراجعه مستقیم به وبسایت ها و منابع اصلی احساس نمی نماید.
پیامد برای ناشران و رسانه ها: خطر فروپاشی مدل درآمدی
درک ابعاد این تحول زمانی روشن تر می شود که به تجربه رسانه های بزرگ و مشهور بنگریم؛ رسانه هایی که مدل کسب و کار آنها سال ها بر پایه جذب ترافیک از راه موتورهای جست وجو استوار بود. به عنوان نمونه، در سال ۲۰۲۵ اعلام گردید که وبگاه «MailOnline»، یکی از پرمخاطب ترین وبسایت های خبری بریتانیا، از زمان نمایش قابلیت خلاصه هوش مصنوعی در صفحه نتایج گوگل، با افت چشم گیر تعامل کاربران مواجه شده؛ به صورتی که نرخ کلیک آن در دسک تاپ به کمتر از پنج درصد و در موبایل به حدود هفت درصد کم شده است. در این وضعیت، بخش عمده ای از مخاطبان، پاسخ خودرا مستقیماً از خلاصه تولیدشده توسط هوش مصنوعی دریافت کرده و دیگر احتیاجی به رفتن به منبع اصلی احساس نمی کنند. در سوی دیگر، وبسایت مشهور «Business Insider» نیز طی سه سال اخیر با افت حدود ۵۵ درصدی ترافیک ارگانیک روبه رو شده است؛ روندی که به کاهش درآمدهای تبلیغاتی و در نهایت به تعدیل ۲۱ درصدی نیروی انسانی در این رسانه انجامیده است. به زعم خیلی از کارشناسان، این نمونه نشان داده است که کاهش ترافیک، تنها یک شاخص دیجیتال نیست، بلکه می تواند بشکل مستقیم ساختار اقتصادی و انسانی یک مجموعه رسانه ای را تحت فشار قرار دهد. هم زمان، مدیر عامل وبگاه خبری «The Atlantic» نیز اخیراً در گزارش داخلی خود هشدار داده است که با ادامه روند فعلی، سهم این رسانه از ترافیک موتورهای جست وجو بسمت صفر حرکت می کند. این بیان صریح مبین تغییری بنیادین است. بعبارت دیگر، این روند، نه کاهشی موقت برای کلیک کاربران، بلکه جایگزینی الگوی سنتی جست وجو با الگوی دریافت پاسخ مستقیم شمرده می شود. بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که شواهد میدانی تأیید می کنند موتورهای جست وجو دیگر نقش اصلی خودرا به عنوان کانال هدایت کننده ترافیک برای رسانه ها از دست می دهند و مدل درآمدی پیشین در مقابل الگوریتم های پاسخ دهی هوش مصنوعی درحال فرسایش است.
ویکی پدیا: انتشار محتوا بدون بازدیدکننده
شاید به جرئت بتوان ویکی پدیا را یکی بزرگ ترین بازیگران متضرر از توسعه هوش مصنوعی مولد در سالیان اخیر دانست. دایره المعارف آنلاین ویکی پدیا که یکی از منابع اصلی پاسخ دهی موتورهای جست وجوی مبتنی بر هوش مصنوعی است، پارسال ۸ درصد کاهش بازدید انسانی را تجربه کرده است؛ اما اهمیت این آمار زمانی روشن تر می شود که بدانیم بخش قابل توجهی از پاسخ هایی که در قابلیت هایی مانند «AI Overviews» گوگل نمایش داده می شوند، مستقیماً بر پایه محتوای ویکی پدیا تولید می گردند. به بیان دیگر، کاربران بازهم از دانش موجود در این دانشنامه استفاده می نمایند، بدون آنکه لازم باشد به خود سایت مراجعه نمایند. این تغییر ظاهراً ساده، پیامدهایی عمیق دارد. هنگامی که مراجعه مستقیم به وبسایت کم می شود، کاربران کمتر در معرض پروسه مشارکت و ویرایش داوطلبانه قرار می گیرند و بدین سبب احتمال جذب یا حفظ نیروهای مشارکت کننده کاهش پیدا می کند. از طرف دیگر، کاهش بازدیدها به مفهوم کاهش نرخ دیده شدن پیام های کمک مالی و بنابراین کاهش درآمدهای خرد حمایتی است؛ درآمدهایی که ستون اصلی پایداری مدل اقتصادی ویکی پدیا به عنوان یک پروژه عمومی و غیردولتی محسوب می شوند.
پیامد اقتصادی: حرکت بسمت «اقتصاد پسا-کلیک»
در الگوی جدیدی که درحال ایجاد است، ارزش دیگر نه در تعداد بازدیدها و حجم ترافیک، بلکه در میزان دیده شدن محتوا در خروجی مدلهای زبانی و موتورهای پاسخ دهی هوش مصنوعی تعریف می شود. در گذشته رقابت بر سر جایگاه در صفحه نتایج جست وجو معنا پیدا می کرد، اما حال رقابت اصلی بر سر این است که کدام برند، منبع یا نویسنده در پاسخ تولیدشده توسط مدلهای هوش مصنوعی ذکر شود. به بیان دیگر، اکنون آن چه مهم می باشد حضور در پاسخ های هوش مصنوعی به حساب می آید و الزاماً داشتن بازدید مستقیم یا کلیک چندان اهمیت ندارد. کارشناسان اعتقاد دارند که این تحول، ماهیت بهینه سازی و بازاریابی محتوا را نیز دگرگون می کند. حال لازم است به جای تمرکز بر تاکتیک های سنتی سئو که هدف آنها افزایش رتبه و جذب ترافیک بود، محتوا بگونه ای طراحی و ساختاربندی شود که برای مدلهای زبانی قابل استخراج، نقل و بازتولید باشد. این بدان معناست که تولید محتوا باید همراه با شفافیت ساختار، دقت در استناد، وضوح معنایی و انتشار در قالب هایی باشد که توسط مدلهای هوش مصنوعی بسادگی قابل پردازش و ارجاع دهی هستند. از طرف دیگر، هم زمان نقش پلت فرم های اجتماعی مانند تیک تاک، ردیت و یوتیوب در تشکیل به سلیقه و مسیر دسترسی کاربران به اطلاعات افزایش پیدا کرده است. این پلت فرم ها نه تنها مقصد به مصرف محتوا، بلکه به نقطه آغاز خیلی از جست وجوها تبدیل گشته اند. در چنین شرایطی، استراتژی های بازاریابی و دیده شدن نیازمند بازآرایی بنیادین هستند. متخصصان سفارش می کنند که سازمان ها و رسانه ها به جای تمرکز صرف بر ترافیک سایت، باید حضور فعال و هدایت شده در رسانه های اجتماعی، سیستم های سفارش گر و محیط های تعاملی را در اولویت قرار دهند.
جمع بندی
تحول جاری، فقط تغییر یک ابزار یا بروزرسانی الگوریتمی نیست؛ بلکه دگرگونی بنیادین در مدل اقتصادی وب به حساب می آید. مرورگرهای مبتنی بر هوش مصنوعی، جست وجو را به صورت کامل متحول ساخته اند. این تغییر، ساختار ترافیکی وب، اقتصاد تبلیغات و زنجیره تولید دانش آنلاین را تحت تأثیر قرار داده و سبب افول بازدید وبسایت های مرجع شده است. آنچه حال اهمیت دارد، تطبیق با دوران پسا-کلیک و شرایطی است که در آن شیوه تولید و توزیع محتوا دیگر بر پایه جذب مستقیم ترافیک استوار نیست، بلکه مبنی بر میزان دیده شدن در پاسخ های تولیدشده توسط مدلهای هوش مصنوعی شکل می گیرد. در این الگو، محتوا باید بگونه ای تدوین شود که برای ابزارهای مولد قابل استخراج و ارجاع پذیر باشد. هم زمان، مدلهای درآمدی نیز از اتکا بر تبلیغات مبتنی بر بازدید بسمت اشتراک، همکاریهای محتوایی و اتکاء بر اعتبار تخصصی حرکت می کنند، برای اینکه ارزش اقتصادی نه در تعداد کلیک، بلکه در میزان اعتماد به منبع و حضور در راه پاسخ دهی هوش مصنوعی تعریف می شود. در نهایت میتوان نتیجه گرفت که در چنین چشم اندازی، استراتژی های سنتی سئو جای خودرا به استراتژی حضور در مدلهای زبانی می دهند و تأثیرگذاری و دیده شدن در لحظه پاسخ دهی مدلها مهم تر از جایگاه ظاهری در صفحه نتایج جست وجو خواهد بود. بدون تردید، وب بازهم زنده می ماند، اما بشکل و منطق پیشین خود بازنخواهد گشت و بازیگران این زیست بوم باید خودرا با واقعیت جدید سازگار کنند.
خلاصه اینکه در حالی که در میانه سال ۲۰۲۴ نمایش AI Overviews تنها به حدود ۱۰ هزار کلمه کلیدی محدود بود، این رقم در سال ۲۰۲۵ به بیش از ۱۷۲ هزار کلمه کلیدی رسیده است. هنگامی که مراجعه مستقیم به سایت کم می شود، کاربران کمتر در معرض فرآیند مشارکت و ویرایش داوطلبانه قرار می گیرند و به این دلیل احتمال جذب یا حفظ نیروهای مشارکت کننده کاسته می شود. در این الگو، محتوا باید بگونه ای تدوین شود که برای ابزارهای مولد قابل استخراج و ارجاع پذیر باشد.
منبع: itfile.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب